27 Ekim 2005 tarihinde Zyed (17) ve Bouna (15) isimli iki genç, Paris’te polis tarafından kovalanırken sığındıkları yüksek tansiyon trafosunda elektrik çarpması sonucu hayatlarını kaybetmişti. Bu olay, kentin fakir mahallelerinde bir isyan hareketini tetiklemişti. 20 günden fazla süren şiddet olayları sırasında 10 bin araç ve 233 kamu binası ateşe verilmiş, 4 binden fazla kişi tutuklanmıştı.
Fransa’da 17 yaşındaki bir gencin dur ihtarına uymadığı için polis tarafından öldürülmesiyle başlayan şiddetli protestolar sürüyor. Arka arda üçüncü gece sokağa çıkan aksiyoncular, yüzlerce arabası ateşe verdi, dükkânları yağmaladı. Paris hükümeti harika hal ilanı dahil “tüm seçenekleri” değerlendirdiklerini açıkladı. İçişleri Bakanlığı alandaki polis sayısını 5 bin arttırarak 45 bin kişiyi görevlendirdi.
‘TÜM SEÇENEKLER MASADA’
Nahel’in vefatı, başşehir banliyölerinde farklı etnik kümelerden düşük gelirli kalabalıkları, ırkçılıkla suçlanan polise karşı öfkelendirdi. Ne ülke çapında görevlendirilen 45 bin polis, ne de sıcak noktalarda alınan sokağa çıkma ve şov yasakları aksiyoncuları yatıştırmaya yetti. Fransa Başbakanı Elisabeth Borne, hükümetin harika hal ilan etmek dahil, tertibi yine sağlamak için “tüm seçenekleri” değerlendirdiğini söyledi. Ülkede sağ muhalefet partileri hükümete bu tarafta davette bulunmuştu.
FATURA AĞIRLAŞIYOR
– İçişleri Bakanlığı 875 kişinin tutuklandığını, 249 polis ve jandarmanın yaralandığını açıkladı. Şovlar sırasında 492 binanın hasar gördüğü, 2000 aracın yakıldığı belirtildi.
– Başkentte ünlü markaların şubeleri yağmalandı. Paris banliyölerinden Drancy’de aksiyoncular, bir alışveriş merkezinin kapısını kamyonla zorlayarak açtı. Kuzeydeki Roubaix’ta itfaiyecilerin mesaisi gece uzunluğu bitmedi. Ateşe verilen arabaların yanı sıra tren istasyonu yakınındaki bir otel alev aldı. Kimse yara almazken, otel müşterileri sokakta kaldı.
– Otobüsler ateşe verildiği için dün başkentte toplu taşıma hizmetleri aksarken, ülke genelinde valiliklere saat 21.00’den itibaren toplu taşıma seferlerini iptal etme talimatı verildi.
– Fransa’nın güneyindeki Pau’da bir polis karakoluna molotofkokteyli atıldı. Marsilya’daki Alcazar kütüphanesi ateşe verildi.
KONSERE GİTMESİ REAKSİYON ÇEKTİ
CUMHURBAŞKANI Emmanuel Macron dün, AB tepesi için bulunduğu Brüksel’den, programını yarıda keserek Paris’e döndü. Lakin, Fransa sokakları yangın yeriyken ortaya çıkan görüntüsü, Macron’a öfkeyi besledi. Macron’un, 17 yaşındaki Nahel’in öldürülmesinden bir gün sonra, 28 Haziran’da başkentteki Accor Arena’da veda çeşidi kapsamında sahne alan İngiliz müzikçi Elton John’u izlediği ortaya çıktı. Dans ettiği imgeler toplumsal medyada paylaşılan Macron, “ülkesi yanarken umursamamakla” eleştirildi. Yansıların odağındaki Macron, dün güvenlik ve hükümet yetkilileriyle yapacağı kriz doruğu öncesi ailelere özel bir davette bulundu. Gözaltına alınanların “çok genç” olduğuna dikkat çeken Macron, “Onları konutta tutmak ailelerin sorumluluğu. Ebeveynleri üzere davranmak devletin işi değil” dedi.
‘VİDEO OYUNU OYNUYOR GİBİLER’
Sosyal medya şirketlerini isyanla ilgili ‘hassas’ içerikleri kaldırmaya çağırarak bilgisayar oyunlarının da gençlerin başvurduğu şiddette rolü olduğunu belirten Macron, “Bazıları için kendilerini sarhoş eden görüntü oyunlarını sokakta deneyimledikleri izlenimini ediniyorsunuz” diye ekledi.
‘ARAP OLDUĞU İÇİN ÖLDÜRÜLDÜ’
Polisin öldürdüğü 17 yaşındaki Nahel M.’nin annesi Mounia, yaşananlardan genel olarak polisi değil, yalnızca tetiği çeken memuru suçladığını söyledi. Acılı anne, “Bir Arap yüzü gördü… Küçük bir çocuk ve onun canını almak istedi” dedi. Anne kelamlarını, “O benim her şeyimdi. Pisliğin teki onu benden aldı” diye sürdürdü. Mounia’nın suçladığı 38 yaşındaki polis memuru “kasten öldürme” suçlamasıyla gözaltında. Savcılığa nazaran polisin silah kullanmasını gerektirecek koşullar oluşmamıştı. Nahel’in Fas ve Cezayir kökenli olduğu bildirildi. Öte yandan BM İnsan Hakları Ofisi, Fransız kolluk kuvvetlerinin “derin bir ırkçılık ve ayrımcılık” sorunu olduğunu kaydederek, yetkilileri bu bahiste harekete geçmeye çağırdı.