Son 20 yılda tarım siyasetlerinde yapılan değişikle Türkiye ziraî üretim ve ihracatta dünyada hatırı sayılır bir yere geldi. Çiftçiye verilen takviyelerin de tesiriyle stratejik kesimler ortasında yer alan tarımda Türkiye kendi gereksiniminin karşılamasının yanı sıra ihracata da katkı sağlıyor. Türkiye; ziraî hasılada dünyada 10’uncu, Avrupa’da ise 1’inci sırada bulunuyor.
2002’de 38 milyar 645 milyon lira olan Türkiye’nin ziraî üretimi, 2022’de 803 milyar liraya yükseldi. Bu somut gelişme, sav edilenin bilakis Türkiye’de tarım üretiminin 20 yılda 20,8 kat arttığını gösteriyor. Bunda hükümetin verdiği dayanaklarla birlikte, tarım alanlarının şuurlu kullanılması, sulanabilir tarım alanlarının çoğalması ve teknolojik tarım usullerinin devreye alınmasının büyük tesiri oldu.
Tarımsal hasılanın artmasına paralel olarak tarım eserleri ihracatı da yıldan yıla arttı. 2002’de 3,8 milyar dolar olan tarım ihracatımız 2022 sonu prestijiyle 34,2 milyar dolara yükseldi. 255 milyar doları aşan Türkiye’nin toplam ihracatının 2002’de 36 milyar dolar olduğunu düşündüğümüzde, tarım ihracatının nereden nereye geldiğini açıkça gösteriyor.
Tarımda kendi kendine yeten ülke pozisyonunu güçlendiren Türkiye’nin değerli bir ihracatçı da olmasında ziraî dayanakların büyük tesiri oldu. 2002 yılında 1,8 milyar TL olan ziraî dayanak ölçüsü 2021’de 23 milyar TL, 2022’de ise 39,7 milyar TL oldu. 2003-2022 devrinde Tarım Bakanlığı’nın verdiği toplam 503,7 milyar liralık takviye sayesinde çiftçinin daha fazla alanın ekilip biçilmesinin yolu açıldı. Mazot, gübre, tohum ilaç ve sigorta üzere dayanakların vaktinde hesabına yatırılması milyonlarca çiftçi ailesini tarlada ve bağlarda tutmayı sağladı. Alan bazlı dayanak sisteminden vazgeçilip eser bazlı dayanak sisteminin devreye alınması sayesinde tarım alanlarında randıman arttı.
Tarımda üretmek kadar, eserlerin işlenmesi, katma pahasının artırılması, pazarlanması ve istihdama katkı sağlanması da değerli. Bunun için tarım eserlerini işleyen şirketlerin sayısı da günden güne arttı. AK Parti hükümetleri devrinde birçok vilayette Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kuruldu. Önümüzdeki 5 yılda, 100 tane daha Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulması hedefleniyor.
Türkiye’de 2000’de 145 bin ton olan tohum üretimi, 2007’de 325 bin tona, 2010’da 497 bin tona yükseldi. 2017’de 1 milyon tonu aşan tohum üretimi 2021’de ise 1 milyon 325 bin tona ulaştı ve 2022’de ise 1,5 milyona yaklaştı. Son 20 yılda 10 kat artan tohum üretimi, çiftçinin rahat ekim yapması konusunda elini rahatlattı. Tohumun yanı sıra fide, fidan ve süs bitkisi üretimlerinde de büyük artışlar görüldü.
Tarımla iç içe olan hayvancılık ve besicilik alanlarında da hayvancılık son 20 yılda yaklaşık iki katına çıktığını gösteriyor. 2002-2022 periyodunda büyükbaş hayvan sayısı 9.9 milyon adetten 17.9 milyon adede yükseldi. Küçükbaş hayvan sayısı ise bu devirde 31.9 milyon adetten 58.5 milyon adede çıktı. Değerli bir hayvancılık merkezi olması Türkiye’yi koyun varlığında dünyada 10’uncu, keçi varlığında 22’nci yükseltti. Küçükbaş varlığında Avrupa’da 1’nci olan Türkiye; Büyükbaş varlığında Avrupa’da 2’nci ülkesi pozisyonunda. Kırmızı et üretiminde dünyada 11’nci sırada yer alan Türkiye, dünyanın en çok çiğ süt üreten 8’nci ülkesi pozisyonunda.