Türkiye’nin bir sarsıntı ülkesi olduğu gerçeğiyle yüzleşmek nedense felaketlerin hatırlattığı bir durum oluyor. Bu şuurla hareket ederek ülkeyi inşa etmediğimizi dün yaşanan büyük felaketle tekrar gördük. 17 Ağustos 1999 tarihinde 18 binden fazla canı ortamızdan ayıran Gölcük Sarsıntısı sonrası toplanmaya başlayan vergiler, iktisattaki problemleri düzeltmek ve bölgeyi tekrar inşa etmek ismine yürürlüğe girmişti. 24 yıl sonra yaşananlarla inşa ve iktisat kısmını tekrar sorgulattı.
Kahramanmaraş merkezli çok şiddetli iki zelzeleyle 10 vilayetimizde binlerce can kaybımız bulunuyor. Daha bir o kadarına da erişilememiş durumda. Bu acı tarifsiz olurken, bölgede hala çalışmalar devam ediyor.
Bundan 24 yıl evvel de birebir acıyla sınanan Türkiye, uzun bir mühlet zelzele konuştu. Kontroller, yasalar, düzenlemeler derken, ders aldığımızı düşündük. Devlet o devir yeni vergilerle yaraları sarmaya çalıştı. Lakin 1 yıl sonrasında krize giren iktisat uzun müddet kendine gelemedi, ardından de siyasi bir değişim yaşandı.
Depremle hayatımıza giren yeni vergileri siyasi değişimin akabinde da alınmaya devam etti. Aslında sonrasında da kalıcı hale geldi.
O devir alınmaya başlayan vergilerin isimleri şu ? formda olsa da ‘deprem vergisi’ olarak anıldı.
-
Ek Gelir Vergisi,
-
Ek Kurumlar Vergisi,
-
Ek Emlak Vergisi,
-
Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi,
-
Özel Bağlantı Vergisi,
-
Özel Süreç Vergisi
Birçoğu sonrasında ana vergi dilimlerine yine eklenirken, yürürlükte kalan Özel İrtibat Vergisi oldu.
Vergi uzmanı Ozan Bingöl, bu kalıcılığı şu formda anlatıyor:
İktidarlar, vergi idareleri tahsili kolay ve verimli vergi türlerini kolay kolay bırakmazlar. Özel İrtibat Vergisi de verimli ve toplaması kolay bir vergidir.
Yıllar içinde yani çıktığı günden bu yana ne kadar vergi ödediğimizi de Prof. Dr. Murat Batı da hesaplıyor.
media-cdn.t24.com.tr
Prof. Batı, “Deprem fonu kurulmalı” davetini yineleyerek, -tahsil edildiği yıllardaki nominal değeriyle- topladığı 88 milyar 240 milyon TL ‘deprem vergisi’ Hazine’ye aktarıldığını belirtiyor.
Ozan Bingöl de “Ortalama dolar kuru ile bu meblağ 38 milyar 248 milyon 506 bin dolar etmektedir” diyor.
Vergiler isimlerine nazaran özel alanlara yönlendirilemediğinden Hazine’ye aktarılıyor. Münasebetiyle vergi gelirlerinin spesifik olarak nereye harcandığı bilinmiyor.
